Czym jest PPM? I jak ją mierzyć? 

PPM, czyli podstawowa przemiana materii nazywana jest inaczej metabolizmem podstawowym, mówiąc prościej, najniższy poziom przemian energetycznych, który warunkuje dostarczenie energii niezbędnej do utrzymania podstawowych funkcji życiowych. Określa się ją również jako dzienny limit energii wydatkowanej podczas absolutnego spoczynku, co ważne w środowisku naturalnym. Zgodnie z inną definicją, PPM jest to taka ilość energii, jaką należy dostarczyć naszemu organizmowi, tak aby zapewnić mu prawidłowe działanie narządów wewnętrznych w codziennych warunkach (warunkach spokoju). Spokój w tym przypadku dotyczy równowagi zarówno fizycznej jak i psychicznej, na czczo w optymalnym dla nas klimacie.

Pomiar PPM wykonuje się z reguły rankiem, na czczo, co istotne, osoba badana powinna przez ostatnie 12 godzin przed pomiarem, unikać używek (np. alkohol, papierosy).

Energia, która jest uwalniana, zużywana jest przez organizm na podstawowe procesy życiowe, takie jak oddychanie, pracę serca, wzrost i odbudowę komórek, krążenie krwi, napięcia mięśni, wydalanie, utrzymanie stałej, optymalnej temperatury naszego ciała oraz pracę układu nerwowego.

Nie należy więc mylić podstawowej przemiany materii z całkowitą przemianą!

Co składa się na wielkość PPM

Na wielkość podstawowej przemiany materii, wpływ ma wiele czynników, są to m.in:

???? stan naszego zdrowia

???? stopień naszej aktywności fizycznej

???? wysokość

????aktywność poszczególnych hormonów

???? czynniki genetyczne

???? wiek

???? warunki, w jakich przebywany i żyjemy, tzw. warunki bytowania

???? działanie pożywienia, które spożywamy

???? płeć

???? ciężar oraz skład ciała

W jaki sposób liczy się PPM?

PPM stanowi około 50 do 70% całkowitej przemiany materii, mierzona jest w kaloriach (kcal). Średnia wartość PPM u zdrowego człowieka to około 1kcal na 1kg masy naszego ciała, w określonym czasie, jakim jest 1 godzina. Jednym z częściej używanych i dokładnych wzorów jest wzór Harrisa- Benedicta.

• Dla kobiet: PPM = 665,09 + 9,56 x waga w kg + 1,85 x wzrost w cm – 4,67 x wiek
• dla mężczyzn: PPM = 66,47 + 13,75 x waga w kg + 5 x wzrost w cm – 6,75 x wiek

Odrębnie należy traktować młodzież oraz dzieci w wieku od 10 do 18 lat. W tym przypadku należy korzystać ze wzorów:

• dla dziewcząt: PPM = 13,384 x M + 692,6
• dla chłopców: PPM = 17,686 x M + 658,2

M= masa ciała w kilogramach

Dlaczego wyznaczenie PPM jest takie ważne? 

Wyznaczenie podstawowej przemiany materii, umożliwi nam kontrolę przyjmowanych kalorii, co z kolei ma istotny związek z naszą wagą. Obecnie dostępny jest szereg aplikacji i programów, które pozwolą nam z łatwością wyliczyć nasze PPM, po wpisaniu istotnych dla tego procesu informacji.

Co powoduje wzrost PPM?

Na wzrost podstawowej przemiany materii ma wpływ wiele czynników, do głównych zaliczamy przede wszystkim:

• intensywny wzrost i rozwój organizmu, w praktyce oznacza to, że u niemowląt i młodzieży w okresie pokwitania wskutek rozwoju, który związany jest z potrzebami energetycznymi rozwijających się tkanek, PPM będzie wyższe
• wzrost temperatury ciała, doskonale określa to proporcja, 12% na każdy stopień Celsjusza powyżej prawidłowej dla człowieka temperatury
• nadmiar adrenaliny, wytwarzanej przez rdzeń nadnerczy, o działaniu krótkotrwałym
• nadmiar tyroksyny, wytwarzanej przez tarczyce
• okresu ciąży, wskutek rozwoju płodu oraz łożyska, a także rozrostu macicy i gruczołów mlecznych, PPM zwiększa się
• Nadczynność tarczycy w tym przypadku może nastąpić wzrost PPM nawet o 80%.

Wiadomo, już co powoduje wzrost PPM, ale czy podstawowa przemiana materii może maleć? 

Tak, następuje to m.in

• podczas snu, zmniejsza się o około 10%
• w stanie głodu i niedożywienia
• po ukończeniu 40-stu lat PPM obniża się
• w podeszłym wieku z uwagi na to, że u osób starszych maleje udział beztłuszczowej masy ciała, co z kolei skutkuje obniżeniem podstawowych wydatków energetycznych
• przy niedoczynności tarczycy, w tej sytuacji metabolizm człowieka, może obniżyć się o około 30 do 40%
• przy stosowaniu leków, które zawierają amfetaminę, a także ß -blokery

W przypadku doboru kaloryczności posiłków naszej diety należy zawsze pamiętać o rozróżnieniu pojęć całkowitej przemiany materii i podstawowej przemiany materii. Całkowita przemiana materii jest to ilość energii, jaką potrzebuje nasz organizm, na dodatkową aktywność (sport, praca, codzienne obowiązki), poza tymi, wymienionymi powyżej. O całkowitej przemianie materii, oraz sposobie jej liczenia, a także odpowiednim doborze kalorii w zależności od postawionego celu, przeczytamy w jednym z kolejnych artykułów.

Bibliografia:

1. Kapiszewska M., Kalemba-Drożdż M., Ocena stanu odżywienia organizmu, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2014

2. Rzesoś A., Grzymisławski M., Sposób żywienia i stan odżywienia chorych z otyłością, Poznań 2013.