Aktywność fizyczną
można zdefiniować jako każdy ruch ciała, który związany jest z pracą
mięśni, w wyniku którego dochodzi do przyśpieszenia oddechu, pracy serca oraz następuje
zwiększenie wydatku energetycznego. Aktywność fizyczna jest podstawowym elementem życia
każdego człowieka. Bardzo istotną rolę odgrywa ona w młodości, ponieważ umożliwia prawidłowe
rozwijanie się w sferze fizycznej, psychicznej jak i społecznej. Regularny wysiłek fizyczny
przyczynia się do zapobiegania wielu chorobom cywilizacyjnym tj. otyłość, problemy z układem
sercowo- naczyniowym, chorobom nowotworowym, osteoporozie, sarkopenii. Ma również ogromny
wpływ na zachowanie wysokiej sprawności oraz kondycji. Aktywność podejmowana regularnie
poprawia funkcjonowanie wielu narządów, zwiększa odporność, redukuje stres co ma ogromny
wpływ na długość życia każdej osoby.
Istnieje kilka wskaźników, za pomocą których możemy zmierzyć poziom aktywności
fizycznej.
Jednak nie powinno się stosować tylko jednego parametru, gdyż aktywność fizyczna jest
bardzo złożona. Najczęściej stosowanymi wskaźnikami są m.in.: objętość wysiłku oraz natężenie
wysiłku.
| METs | Czynności Domowe i zawodowe | Rekreacyjna aktywność fizyczna i sport |
| Wysiłek o intensywności lekkiej < 3 METs | ||
| 2 | Gotowanie, ubieranie się, ścielenie łóżka, rozwieszanie prania | Łowienie ryb, jazda na rowerze < 10 km/h, spacer < 2 km/h |
| 2,5 | Zmywanie talerzy, prasowanie, podlewanie ogródka | Stretching (rozciąganie) |
| 3 | Sprzątanie domu, odkurzanie samochodu | Kręgle, jazda na rowerze 14 km/h, spacer 3 km/h |
| Wysiłek o intensywności umiarkowanej 3-6 METs | ||
| 4 | Grabienie ogrodu, sadzenie drzew, gra na perkusji | Gimnastyka wodna, jazda na rowerze 16 km/h, spacer 6 km/h |
| 5 | Przenoszenie obiektów (20-30 kg), aktywna gra-zabawa z dziećmi, czyszczenie i malowanie płotu | Taniec, badminton (rekreacyjnie), jazda na rowerze 18 km/h, aerobic (spokojny) |
| Wysiłek o dużej intensywności >6 METs | ||
| 6 | Odśnieżanie, ręczne koszenie | Taniec towarzyski, jazda na rowerze 19 km/h |
| 8 | Wycinanie drzew, przenoszenie obiektów (40-50 kg) | Bieg 8km/h, piłka nożna, tenis |
| 10 | Wnoszenie obiektów po schodach (20-30 kg) | Bieg 10km/h, wspinaczka górska, jazda na rowerze 25km/h |
| >12 | Nurkowanie zawodowe | Bieg 12km/h, jazda na rowerze 30km/h |
Jednak najprostszym i najtańszym sposobem, który umożliwia ocenę aktywności fizycznej
jest system ankietowy, w którym wyróżnić możemy dwie metody:
-metodę bieżącego monitorowania, czyli np. dzienniki, w których notujemy wszystkie przez nas
wykonane czynności w ciągu doby oraz notatniki treningowe, w których opisujemy poszczególne
sesje treningowe
-metody respektywne, w których zbieramy szczegółowe informacje z konkretnego okresu np.
tydzień, rok.
Ostatnim sposobem oceny aktywności fizycznej są metody, w których możemy wykorzystać
sprzęt elektroniczny do bieżącego monitorowania np. sporttestery- zegarkowe monitory pracy serca,
aparaty sporoergometryczne mierzące pobieranie tlenu oraz różnego rodzaju krokomierze lub
aplikacje tj. np. endomondo.
Zbyt niska aktywność fizyczna wpływa niekorzystnie na stan zdrowia, chorobowość oraz
umieralność. Jak wiadomo brak aktywności fizycznej niesie za sobą wiele zachorowań
dotykających wszystkie układy w organizmie człowieka. Wpływ na obniżoną aktywność fizyczną
mają przede wszystkim spotykające nas na każdym kroku dobrodziejstwa jakie przyniosła
postępująca cywilizacja. Człowiek spędza wiele czasu przed komputerem, telewizorem, telefonem
aniżeli ten czas miałby poświęcić na aktywność fizyczną. Dotyka to nie tylko osoby dorosłe, ale
także dzieci i pomimo, iż wiele czasu spędzamy surfując po Internecie, posiadamy zbyt małą
wiedzę dotyczącą znaczenia wysiłku fizycznego w zdrowym stylu życia. Brak aktywności fizycznej
prowadzi do wielu zmian w organizmie, np. zwyrodnieniowych, przeciążeniowych, zaburzających
funkcjonowanie niektórych narządów.
mgr Paula Teodorowska
Bibliografia:
1. Krysztofiak H, Mamcarz A, Kopeć G, Podolec P. Mmetody oceny aktywności fizycznej i
wydolności fizycznej. W: Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki (red. Podolec P.).
Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.
2. Drygas W, Piotrowicz R, Jegier A, Kopeć G, Podolec P. Aktywność fizyczna u osób
zdrowych. Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki, 3(12):1-3, Kraków 2010.
3. Ponczek D, Olszowy I. Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. Porbl High
Epidemiol, Bydgoszcz 2012
